كه‌ڵه‌شێـرێ به "ڕه‌زا"
لازمه كرماشانی
زیره‌ك و چابوك و دم گه‌رم و دڕ و شــه‌ڕانی
كه‌ڵه‌شێرێ كه قه‌پی گرت له بناگوێی كه‌ڵه‌شێر
پڕ به ده‌م بیپچڕی؛ وه‌ك سه‌گی هــه‌ورامانی
كه‌ڵه‌شێرێ كه ئه‌گه‌ر شێری نه‌ڕی بێته مه‌ساف
ڕایڕفێنێ به شـه‌قێ ، میسلی كه‌ری تاڵانی
بۆ حه‌واڵه‌ی دوبری ئه‌و كه‌سه خۆم ئه‌یزانم؛
دوو گونی پێوه هه‌بێ، وه‌ك دوو جه‌ڕه‌ی له‌یلانی
به درێژی وه‌كوو مه‌ولان به‌گه‌كه‌ی میری به‌یات
به جه‌سامه‌ت وه‌كـوو كوێخا زله‌كه‌ی بێبانی
جنسی خۆی جووته مریشكێ به‌ری حه‌مله‌ی بگرێ
نه‌كـوو سوێی بێته‌وه بێچاره لەبه‌ر بێ گانی
ئه‌ی نهقیبزاده بنێره كه‌ڵه‌شێرێكی وه‌ها
بۆ "ڕه‌زا"كه‌ی سه‌گه‌كه‌ی قاپییه‌كه‌ی گه‌یلانی
(2)
له شێعری دووهه‌مدا وا دەردەکەوێ کە نه‌قیبزادەی ده‌ستقوچاو نە کەڵەشێری بۆ دەنێرێ
و نە دوو مریشکەکە. بەو جۆرە شێخ شێعرەکەی بە خۆڕایی دەچێ. به‌ڵام "حه‌سه‌ن
ئاغای كوڕی مه‌حمود ئاغای كۆیه" کە چیرۆکی ئەو بێ بەڵێنیەی نەقیبزادە ده‌بیسێته‌وه،
بڕیار ده‌دا كه‌ڵه‌شێرێكی بۆ بنێرێ. به‌ر له وه‌ی حه‌سه‌ناغا كه‌ڵه‌شێره‌كه بنێرێ،
هه‌واڵه‌كه و ته‌نانه‌ت تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی كه‌ڵه‌شێری گۆرین به گوێی شێخ ڕه‌زا
ده‌گاته‌وه. شێخیش به شێعرێك هەم پێشوازی له‌و بەڵێنەی حه‌سه‌ناغا ده‌كا و هەمیش
هەڵدەکوتێتە سەر نەقیبزادەی بێ بەڵێن. لە سۆنگەی حەسەناغادا تەنانەت پەسنی سه‌خاوه‌تی
كۆییان لەبەرابەر دەستقوچاویی شارەکانی دیکەدا ده‌كا. ئەمجاریش بەختی خۆی تاقی
دەکاتەوە کە بەڵکو وێڕای کەڵەشێر دوو مریشکیشی دەست بکەوێ. پێشی ده‌ڵێ كه بێ هه‌واڵ
نیم له‌وه‌ی ئه‌و كه‌ڵه‌شێره‌ی كه بۆم ده‌نێری، لاچاوێكی كوێره، به‌ڵام دیاری تۆیه
و شوكری ده‌كه‌م. به‌وه‌ڕا دیاره كه شێخ زیاتر پێویستی به مریشکی هێلکەکەر بووه تا
كه‌ڵه‌شێری شه‌ڕێ. ئاخر كه‌ڵه‌شێرێک كه چاوێكی كوێر زەحمەتە کەلکی شەڕەکەڵەبابی
پێوە مابێ:
ئه‌و به هه‌ڵمه‌ت كه‌ڵه‌شێره،
به هه‌یبه‌ت شێره
كه‌ره‌مت كردووه بیستوومه ، ده‌سا بینێره
دوو مریشكیشی له گه‌ڵ ده، كه فریشكی نه‌كه‌وێ
خه‌رتی چه‌ند ساڵه‌یه، هه‌ڵبه‌ت به‌مریشكان فێره
باره‌كه‌ڵڵا حه‌سه‌ناغای كوڕی مه‌حموودئاغا
كه‌فی فه‌ییازه ، دڵی واسعــه ، چاوی تـێره
نه‌وه‌كوو شاری سوله‌یمانیه كـۆیه به‌كه‌ره‌م
نه‌وه‌كوو تاوق و كه‌ركووكه، نه‌وه‌ك هه‌ولێره
ئه‌و هه‌موو شێعره كه ناردم، كه‌ڵه‌شێرێكی نه‌نارد
جه‌ددی ئه‌علایه، نه‌قیبزاده‌یه، خۆی بێخێره
دۆستان! ئه‌م كه‌ڵه‌شێره وه‌كوو ته‌عریفی ده‌كه‌ن
بۆ ڕه‌زا لازمه ، ئه‌م نێره‌كه‌یه ، ئه‌و نێـــره
هه‌دیه‌یه‌ك گه‌ر له ته‌ره‌ف دۆسته‌وه بێ شوكری ده‌كه‌م
پێی ڕه‌زامه‌ندم ئه‌گه‌رچی ته‌ره‌فێكی كوێــــره
قافیه‌ی ته‌نگ نه‌زیری مـــه‌كه شاعیر ، زینهار
ئه‌وی له‌م قافیه بۆت ماوه‌ته‌وه هه‌ر کێـرە
(3)
له شێعری سێهه‌مدا وا دەردەکەوێ کە حه‌سه‌ناغا كه‌ڵه‌شێره‌كەی ناردووە و و دوو
مریشكیشی لەگەڵ خستووە. به‌ڵام له به‌ختی به‌دی شێخ ، هەرسێ له رێدا نه‌خۆش ده‌كه‌ون.
مریشكه‌كان له رێگادا ده‌مرن و كه‌ڵه‌شێره‌كه‌ش دوای گەیشتن، به قه‌ولی شێخ ئه‌مری
خوا به جێ دێنێ.
ئه‌و به‌شه كه چوارینه شێعرێكه، شینێكی كورته بۆ كه‌ڵه‌شێره‌كه و ئاگادار
کردنەوەی حەسەناغا لە مەرگی کەڵەشێر و دوو مریشکەکە:
ئه‌و مریشك و كه‌ڵه
شــــــێره‌ی كه وتم بینێره
دووی له رێ مرد و یه‌كێكی به نه‌خۆشی لێره
شه‌و هه‌موو ده‌س به دوعا بووین، له‌وه‌ختی سه‌حه‌را
كه‌ڵه‌شێر ئه‌مری خودای كرد و وتم: وای شێره!
