۴/۲۴/۱۳۹۶

گابۆر و شەپۆر

وشەکانی گابۆر و شەپۆر بە جیاواز بەڵام هەردوویان لە گەڵ وشەی شین دەکار دەکرێن. "شین و گابۆڕ" یان "شین و شەپۆر". واتە هەردوویان دەربڕی ئاستی زۆری شین و گریانن.
هەرچی وشەی "گابۆڕ"ە، ئەوە پێشتر روون کراوەتەوە کە بەو جۆرەی لە هەنبانەبۆرینەش دا هاتووە، بریتییە لە "شین و قیڕ و هۆڕی گائەل کە خوێنی گای سەربڕاو دەبینن". واتە ئەم هۆڕ و قیڕە وەک شینی گا زیندووەکان بۆ گای کوژراو حیساب کراوە. هەر ئەم بۆچوونەش وشەکەی بۆ واتای "شین و گریانی بە دەنگی بەرز" لێ کەوتوەتەوە. واتە وشەکە لە دوو بەشی گاو + هۆڕ (لە کرداری هۆڕان یا هۆڕاندن) یان گا + بۆڕ (لە کرداری بۆڕان یان بۆڕاندن) کەوتوەتەوە. 
هەرچی وشەی "شەپۆڕ"ە ئەویش لە سەر بنەمای دەنگی گیاندارێکی دیکەی هاوتای گا کەوتوەتەوە کە ئەویش مەڕ یان پەزە. وشەی مەڕ لە زمانی ئینگلیزی دا "شیپ"ە کە رەگی دەچێتەوە ناو زمانی سۆمەری بە شێوەی شۆپ، چۆپ، چیپ یان شیپ. هەر وەک شێوە جۆراوجۆرەکانی شوان بریتی لە چۆپان (چۆپ/بان)، شەبان (شیپ/بان)،شیڤان (شیڤ بە گۆڕانی پ بە ڤ /وان،ڤان) لە هەمان ماکەن. لە سەر یەک شەپۆڕ لە تێک ئاڵقاندنی دوو وشەی شیپ بە واتای مەڕ و بۆڕ کە هەمان باڕە و کاڕەی مەڕە، کەوتۆتەوە. لەم دەنگەوە شەپۆڕ واتای گریانی بە دەنگ بۆ مردوو یان شیوەن چێ بووە.

بابەتی نوێ:

سوججەی سوور

لە کوردستان جۆرێک ماری ڕەنگ سووری کاڵ یان ئاڵ هەیە کە ماری سجە، سوجە یان سوججەی سوور و هەروەها "شیلە" ماریشی پێ دەگوترێ. مارەکە بێ...