ئەم دەستەواژەیە لە نەریتێکی ناوچەکانی خوارووی کوردستان، بە تایبەت لە نێو کوردانی ئیلام داکەتووە. لەوێ ساجی عەلی، ساج یان مەجوعمەیەکە کە خواردنی لەسەر دادەنێن و لە مانگی ڕەمەزاندا بۆ تازە مردووانی دەکەن بەخێر و بەسەر هەژاران و بەلەنگازاندا دابەشی دەکەن. بەپێی نەریت، خواردنی سەرەکیی سەر ساجی عەلی پڵاو و گۆشتی کەڵەشێرە و ناودەرکردنی بە ناوی عەلی، لەلایەک بۆ ئەو باوەڕە دەگەڕێتەوە کە عەلیی کوڕی ئەبوتالب کەسێکی خێرخواز بووە و خواردنی بەسەر فەقیراندا دابەش کردووە هەمیش بۆ برینداربوون و دواتر کوژرانی ئەو لەو مانگی ڕەمەزانەدا.
کەوتنە سەر ساجی عەلی بریتی لە گەیشتنە ئاستێک لە هەژارییە کە هەژار چیتر بژیوی خۆی و خاو و خێزانی بۆ دابین نابێ و چاوی لەو بەشە خۆراکەیە وا قەرارە لە ساجی عەلی بەشی بدرێ یان بە ساجی عەلی بۆی ڕەوانە بکرێ.
